کاربرد شیرخشت در گز چیست؟
کاربرد شیرخشت در گز بسیار فراوان است این ماده مقوی برای تقویت سیستم ایمنی بدن بسیار موثر است.
زمانی که با گز ترکیب شود خاصیت آن دوچندان افزایش پیدا می‌کند، از این رو توصیه می‌شود که حتما این موضوع را در هنگام خرید این خوراکی خوشمزه در نظر داشته باشید.
شیر خشت از دسته مانی‌ها (ترشح قندی گیاهان که در اثر حشرات به وجود می‌آیند) است و از گیاهی به نام کوتوناستر (در فارسی به گیاه گپ شیر و سیاه چوب نامیده می‌شود) از خانواده گل سرخ به دست می‌آید.
شیرخشت در مناطق مختلف کشور به نام‌های متعددی شناخته می‌شود. برای مثال در آمل به وجل، در قزوین به شویر آرهجوره، در رودبار به بجا و در سردشت به بوق شناخته می‌شود.
این ماده در عطاری‌ها به نام‌های شیرخشت شهری و شیرخشت هراتی عرضه می‌شود. گیاه کوتوناستر، شاخه‌های جوان و باریکی داشته و رنگ آن قهوه ای مایل به سیاه است.
شیرخشت سفید رنگ بوده و کمی مایل به زرد و شیرین است. به شیرخشت شیرخاشاک نیز گفته می‌شود. به زبان فرانسوی ماناپور گاتی و به زبان انگلیسی پورگاتیو مانا نام دارد.
شیرخشت خاصیت دارویی داشته و خاصیت آن با انگبین قدری متفاوت است. این ماده بیشتر خاصیت مسهل داشته و اسهال آور است.
البته معده را تمیز کرده و باعث یبوست مجدد نمی‌شود.
شیرخشت‌هایی که از نظر کیفیت مرغوب باشند با گذاشتن در دهان فورا آب می‌شوند و طعم شیرین و سردی دارند که با طعم شکر و عسل متفاوت است.
انواع مختلف شیرخشت کدامند؟
انواع مختلف شیرخشت عبارت است از:
- شیرخشت اشکی به شکل اشک بوده و به شکل تکه‌های بلوری است. این شیرخشت در خارج از کشور به شیرخشت سیسیلی معروف می‌باشد.
- این شیرخشت از بقیه انواع دیگر، خالص تر می‌باشد. ویژگی این شیرخشت این است که سفید و شیرین بوده و اندکی تهوع آور است.
- شیرخشت تخته ای که به شیرخشت تکه ای یا شیرخشت کروی نیز معروف است.
- رنگ این شیرخشت زرد تیره است و ناخالص می‌باشد. طعم این شیرخشت شیرین ولی نامطبوع است.
- شیرخشت چرب ارزان ترین و ناخالص ترین نوع شیرخشت است. این شیرخشت چرب بوده و امکان فاسد شدن آن زیاد است.
طعم شیرخشت شیرین و در آخر به تلخی می‌زند. این ماده به عنوان مسهل شناخته می‌شود.
شیرخشت را از نگاه طب سنتی بشناسید
کاربرد شیرخشت در گز از دیدگاه طب سنتی، ملین، مسهل صفرا و تقویت کننده معده و جگر و احشاء می‌باشد. شیرخشت از نظر طبع متعادل بوده و به عنوان دارو ممکن است برای نوزادان تجویزی شود.
این دارو در فارس، خراسان و کردستان برای زردی نوزادان تجویز می‌گردد. یکی از کاربردهای شیر خشک در گز درمان سرفه مفید بوده و سینه و حلق را نرم می‌کند.
به دلیل خنکی که در دهان ایجاد می‌کند باعث رفع تشنگی و عطش می‌شود. از ضماد شیرخشت برای روشن کردن پوست استفاده می‌شود.
شیرخشت گوارش را تنظیم کرده و برای گرمازدگی نیز مفید است. از کاربرد شیرخشت در انواع مدل گز می‌توان به این موضوع اشاره کرد که تب را از بین می‌برد و برای بیماران حصبه، نرمی استخون، برونشیت و سرخک مفید است.
خوردن و استفاده موضعی از شیرخشت برای از بین بردن تبخال و برفک دهان مفید است. به تازگی اثرات ضد سرطانی شیرخشت ثابت شده است.
کاربرد شیرخشت در گز
به دلیل قیمت بالای شیرخشت، اکثر گزها از این ماده بی بهره اند. در مرحله سیاه چاشنی که یکی از مراحل تولید گز است از این ماده به میزان 5 تا 35 درصد افزوده می‌شود.
شیرخشت به دلیل خنکی باعث کاهش گرمی گز در بدن می‌شود. ترنجبین و شیرخشت از ابتدا روی گیاه جمع می‌شوند و به خاطر خواص مغذی آن‌ها است که انواع حشرات و شته‌ها جذب این ماده می‌شوند.
البته به دلیل شیرینی این ماده، انواع حشرات به آن می‌چسبند و سطح صمغی آن را آلوده می‌کنند. تولید مان‌ها به عوامل طبیعی زیادی مانند آب و هوا، کفشدوزک ها، آفات، تار عنکبوت‌ها و غیره وابسته است.
همچنین از نظر عوامل مدیریتی به دلیل سوء مدیریت و چوب زنی گیاه کاهش یافته است. به همین دلیل است که تولید گز ها از حالت سنتی به صنعتی تبدیل شده و در تولید گز زیاد به کار برده نمی‌شود.
مواد نگهدارنده شیرخشت کدامند؟
مهم‌ترین مواد تشکیل دهنده شیرخشت می‌توان به 40 تا 60 درصد مانیتول، مقدار اندکی هگزوز، فروکتوز، گلوکز و پلی ساکارید مشابه انگبین، اشاره کرد.
خوردن بیش از حد شیرخشت ممکن است باعث نفخ در معده و تولید صدا در شکم بکند و باعث رقیق شدن منی شده و سرعت انزال را افزایش دهد.
انواع گز مرغوب یکی از شیرینی‌های محبوب و پرطرفداری است که بیشتر به عنوان سوغات اصفهان شناخته می‌شود که از مراکز معتبر خرید گز اصفهان می‌توانید آن را تهیه کنید.
نام گز و اصفهان آن چنان به هم آمیخته است که امکان ندارد کسی به اصفهان سفر کند و گز را به عنوان سوغات با خودش نیاورده باشد.
گز از موادی مانند شکر،سفیده تخم مرغ، مغزیجات تولید می‌شود. سابقه تولید این شیرینی محبوب به بیش از یک قرن می‌رسد. گز به عنوان محصول صادراتی حتی در زمان محمد آقاخان قاجاری به جهان عرضه می‌شده است.
نقش گزانگبین در تولید گز
گز شیرینی است که در تولید آن از آرد، نشاسته یا روغن استفاده نمی‌شود و هیچ ماده افزودنی مانند رنگ و اسانس و نگهدارنده در تولید آن به کار نمی‌رود.
میزان کیفیت گز به موادی است که در تولید آن استفاده می‌شوند.
یکی از مواد موثر در کیفیت گز انگبین بوده که امروزه به میزان اندکی در گزهای گران قیمت و سفارشی به کار می‌رود. به علت گران و کمیاب بودن انگبین، امروزه این ماده با مواد مشابهی مانند ترنجبین و شیرخشت جایگزین شده است.
گز دارای خواص بی شمار و متعددی است. این شیرینی خوشمزه در تقویت و سلامت بدن بسیار موثر بوده و در پیشگیری و کنترل بیماری‌ها نیز نقش موثری دارد.
گز در تقویت عمومی بدن موثر بوده و خاصیت آنتی اکسیدانی و ضد سرطان دارد. عملکرد مغز را بهبود داده از پوکی استخوان پیشگیری می‌کند.
گز از یبوست نیز پیشگیری کرده و اضطراب را کاهش می‌دهد. این شیرینی حتی بر سلامت پوست و زیبایی آن موثر است.
دیدگاهتان را بنویسید
می خواهید در گفت و گو شرکت کنید؟خیالتان راحت باشد :)